Alles over de cognitieve ontwikkeling van jouw peuter

Volzinnen versus babytaal

Over het algemeen wordt aangenomen dat het de taalontwikkeling van je kind ten goede komt als je gewoon in volwassentaal spreekt. Geen babytaal, maar wel gewone zinnen en gewone, simpele woorden. Anderzijds lijkt het melodieuze, bijna zangerige karakter van babytaal de taalontwikkeling wel te stimuleren. Dus zing ook vooral veel met je kindje en gebruik echte woorden die je duidelijk uitspreekt. 

Eerste woordjes

Rond de eerste verjaardag heb je wellicht al enkele woordjes gehoord, waarvan ‘mama’ en ‘papa’ natuurlijk de twee belangrijkste zijn. Is je peuter twee, dan zal je merken dat zijn/haar woordenschat met rasse schreden vooruitgaat. Elke dag hoor je nieuwe woordjes de revue passeren, en de eerste 'zinnen' van twee woorden volgen al snel. 

Leren praten

Tussen twee en drie jaar maakt je kindje reuzestappen op het gebied van taalontwikkeling. Je kind begrijpt dan vaak al het verschil tussen mij, jij en hij/zij (al worden deze nogal eens verwisseld). Je kind kan dingen aanwijzen en benoemen en spreekt in zinnen van twee woorden. Vanaf drie jaar worden de meeste kindjes dan weer echte babbelkousjes. Zinnen worden langer, voor bijna alles weten ze een woord te bedenken en ze kunnen al wat meer ingewikkelde verzoekjes begrijpen, zoals: “Wil je je jas uitdoen en je handen wassen, alsjeblieft?” 

Muziek en liedjes

Wist je dat muziek niet alleen fijn is om naar te luisteren, maar ook een bewezen hulp is bij het leren praten? Door muziek te luisteren kan je kindje sneller woorden en uitdrukkingen leren en ze beter onthouden. Zing samen liedjes (dit mag zelfs een beetje vals zijn, uiteindelijk gaat het om het geluid van je stem), plak zelf tekst op een bekende melodie en zing over wat je doet of meemaakt – een leuk spelletje! 

Voorlezen

Met voorlezen is niets te gek voor woorden. Je kind kan gewoon vanop de zetel of het bed kennismaken met draken, elfen en prinsessen. Behalve het stimuleren van de fantasie en verbeelding helpt voorlezen ook enorm bij de taalontwikkeling van je kindje. Wissel boekjes uit met andere ouders of breng wekelijks een bezoekje aan de bibliotheek. 

Lichaamscontact

Je dicht bij je kindje nestelen en lekker knuffelen, soms kan je er geen genoeg van krijgen. En dat is maar goed ook! Want lichaamscontact is heel belangrijk voor jouw kind. Niet alleen nu, voor z’n lichamelijke, cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling, maar vooral ook voor later. Hou je dus niet in en bedenk dat er altijd tijd is voor een knuffel en een kus. 

Wist je dat... De hersenen van babytjes die nauwelijks worden aangeraakt zijn 20% kleiner dan die van baby's die veel worden aangeraakt en geknuffeld.

Leren door na te doen

Zegt je dochter “Ik heb nu even geen tijd!" met jouw telefoon aan haar oor, of probeert je zoon zichzelf te scheren met scheerschuim-yoghurt? Realiseer je dan dat imitatie essentieel is als het om opgroeien gaat. Door goed te kijken en dingen na te bootsen zal je kind niet alleen sneller leren praten, maar begrijpt hij ook meer van de wereld en hoe (sociaal) gedrag werkt. 

Problemen oplossen

Al vanaf de geboorte leren kinderen zelf problemen op te lossen. Denk maar aan kleine baby’s die sabbelen op hun handjes als ze honger hebben. Hoe ouder ze worden, hoe beter dat probleemoplossend denken gaat. Als je kind twee jaar oud is, heeft het hiervoor een belangrijk wapen: zijn geheugen! Nu kan het zelf observeren hoe een probleem wordt opgelost en dit later zelfstandig imiteren. Er zijn talloze leuke spelletjes waarmee je je kind kan helpen om steeds beter te worden in het zelfstandig oplossen van problemen. Natuurlijk hoort frustratie hier al eens bij. Het is zelfs leuk om te zien hoe het temperament van je kind hier een rol bij speelt! 

Organiseren, classificeren en sorteren

Nog zo’n rijtje dat helpt om de wereld een beetje beter te begrijpen. Door dingen te vinden die hetzelfde zijn en ze vervolgens te groeperen, leert je peuter te onderscheiden. Bovendien legt hij de basis voor het tellen, want dat kan je pas als je weet wat je telt. Vaak lijkt dat organiseren en sorteren uit het niks te komen, zoals wanneer al je potjes in nette stapeltjes op de keukenvloer te vinden zijn of wanneer je peuter aangeeft alleen nog maar gele tomaatjes te willen eten. 

Leren tellen

Tellen kan een leuk spelletje zijn voor kinderen. Rond een jaar of twee roepen de meeste peuters al willekeurig bepaalde cijfers door elkaar. Maar pas als ze wat ouder zijn kunnen ze ook echt actief tot tien tellen. Het leuke van tellen is dat je het makkelijk in het dagelijks leven van je kindje kan integreren. Denk bijvoorbeeld aan het zingen van bepaalde liedjes (vier kleine visjes …) of het tellen van dingen die vaak terugkomen ('Ik heb meer crackers dan jij, namelijk één, twee, drie …" of "Hoeveel vingers heb jij? Ik tel er …") 

Spelletjes

Los van het feit dat spelletjes leuk en leerzaam zijn, geef je met het spelen van spelletjes onbewust nog een andere boodschap mee: "Ik vind het fijn om tijd met je door te brengen en jij bent belangrijk voor me." Daarnaast is spel en ontspanning de manier waarop je kindje de wereld ontdekt. Des te leuker dat jullie dit samen kunnen doen!

Complimenten geven

Je wilt je kind natuurlijk zelfzeker en zelfbewust maken. En complimenten geven gaat vaak vanzelf want je bent per slot van rekening ook echt trots! Sommige mensen vinden dat je je kind niet genoeg kunt loven. Er zijn echter ook mensen die geloven dat je je kind vooral moet complimenteren als het iets is waar het controle over heeft (gedane moeite, verantwoordelijkheid, discipline, compassie, liefde, respect enzovoort). En dat complimenten er niet zozeer zijn voor zaken die aangeboren zijn (natuurlijke intelligentie, schoonheid, goed zijn in sport enzovoort). De reden hiervoor is dat het benadrukken van dat laatste erin zou resulteren dat kinderen faalangst krijgen en aan zelfzekerheid inboeten. Interessant om over te lezen en uit te zoeken welke beloningsstrategie bij jou en jouw kindje past. 

Beeldschermen

De grootste ontwikkelingen in de hersentjes van je kind vinden plaats gedurende de eerste twee levensjaren. Vandaar is het spelen (met anderen) en het ontdekken van de omgeving gedurende die tijd ook zo belangrijk. Daarom adviseren de meeste instellingen om jonge kinderen helemaal niet naar de televisie, tablet of telefoon te laten kijken. Vanaf 18 maanden wordt het verhaal een beetje anders en rond drie jaar wordt een maximum van 1 uur per dag aanbevolen. Hierbij gaat men wel uit van een situatie waarin je het scherm als educatiemiddel gebruikt, bijvoorbeeld om samen een spelletje te spelen, een liedje te luisteren of om naar een kinderfilmpje te kijken.