Alleen al die naam: listeriose! Dat klinkt als iets wat je niet wilt hebben. En dat klopt. Listeriose is een infectie die je tijdens de zwangerschap echt wilt voorkomen. Vooral omdat het niet goed is voor je ongeboren baby. Gelukkig kun je de kans op een besmetting met de listeria-bacterie tot een minimum beperken: check onze tips.

Wat is de listeria bacterie?

Bacteriën zitten overal. Op alles wat je aanraakt, wat je eet en ook op en in je lichaam. Dat is meestal geen probleem maar sommige bacteriën heb je liever niet. Dat zijn de bacteriën die schadelijk voor jou zijn of voor je ongeboren kind. Een van die schadelijke bacteriën is een bepaalde listeria bacterie. Als deze zich flink vermeerdert, kan deze een infectie veroorzaken. Dat noemt men dan listeriose. 

Waarom is listeriose tijdens de zwangerschap nadelig?

Listeriose komt heel weinig voor, de kans op een besmetting is erg klein. Er zijn in België maar zo’n 50-100 besmettingen per jaar. En de meeste daarvan zijn bij 65-plussers. Maar als je tijdens de zwangerschap deze infectie krijgt, is dat nadelig voor je baby. De kans op vroeggeboorte of miskraam stijgt dan namelijk. 

Hoe raak je besmet?

De listeria bacterie kan in dierlijke producten zitten die lang gekoeld bewaard worden. Denk aan bepaalde vleeswaren, kaassoorten en gerookte vis. Maar ook plantaardige producten als rauwkostsalades en gekoelde sandwiches kunnen ermee besmet zijn. Als je van deze producten eet, zou dat tot een infectie kunnen leiden. Een probleem is ook dat de listeria bacterie zich in de koelkast gewoon kan vermeerderen. Wel geldt: hoe kouder de koelkast staat afgesteld, hoe minder snel de groei is. Maar zelfs in de vriezer gaat de listeria bacterie niet dood. Het enige waarmee je de listeria bacterie kunt doden is verhitting tot minimaal 70 graden.

Listeriose symptomen

Een aantal listeriose symptomen kunnen zijn:

• Hoofdpijn
• Rugpijn
• Gewrichtspijn
• Spierpijn
• Hoge koorts
• Diarree

6 tips om listeriose tijdens je zwangerschap te voorkomen

1. Eet geen producten die grote kans hebben besmet te zijn: neem geen rauwe vis, gerookte vis, rauwe eieren, rauwe melk of kaas gemaakt van rauwe melk, vleeswaren zoals paté of gekookte ham die al lang bewaard zijn of rauw vlees.
2. Zet je koelkast op 4 graden: omdat listeria ook bij relatief lage temperaturen nog blijft vermenigvuldigen is het goed de koelkast heel koud te zetten. Hoe kouder, hoe minder kans op uitgroei van de bacterie. Zet de koelkast liefst op 4 graden Celsius, en niet op 7 graden zoals de meeste koelkasten staan afgesteld.
3. Eet geopende gekoelde producten binnen 3 dagen op: Let goed op de houdbaarheidsdatum van producten. Bewaar ze niet langer dan aangegeven op de verpakking. En heb je een aangebroken verpakking open in de koelkast staan, maak het dan binnen 3 dagen op. Let op! Voor koelverse rauwkostsalades en voorgesneden sla geldt: na openen liefst dezelfde dag gebruiken of maximaal 1 dag bewaren.
4. Was je handen nadat je rauw vlees, rauwe vis of andere mogelijk besmette producten hebt aangeraakt: zo kunnen de bacteriën niet op andere producten – bijvoorbeeld je salade- terechtkomen.
5. Gebruik schone messen, planken en andere keukenmaterialen als je na het verwerken van risicoproducten andere producten wilt verwerken.
6. Verhit je eten door en door: de listeria-bacterie gaat dood boven een temperatuur van 70 graden Celsius. Dus bij (lang genoeg) bakken, braden en koken gaat de bacterie dood en kun je er niet door besmet raken. 

Wat als je toch per ongeluk rauw vlees, gerookte vis of rauwmelkse kaas eet?

Soms eet je ondoordacht of zonder dat je het in de gaten hebt, iets waarin een rauw dierlijk product zit. Het gebeurt iedereen wel eens tijdens de zwangerschap. Geen paniek! Een listeria-besmetting komt echt heel weinig voor. Krijg je daarna echter koorts of andere griepachtige verschijnselen? Neem dan contact op met de huisarts, verloskundige of gynaecoloog: je bloed kan dan onderzocht worden op de infectie.